Zonneplan thuisbatterij
De nadelen van de Zonneplan thuisbatterij
Overweeg je een thuisbatterij aan te schaffen bij Zonneplan, en wil je weten of daar mogelijke nadelen aan vastzitten? Wij krijgen dagelijks vragen via de telefoon of mail van mensen die een brochure hebben ontvangen.
Hieronder geven wij onze persoonlijke mening en benoemen de belangrijkste nadelen van een Zonneplan thuisbatterij. Wij raden niet automatisch de Zonneplan batterij af, iedereen heeft natuurlijk zijn eigen reden bij het kopen van een thuisbatterij.
Zonneplan biedt haar eigen thuisbatterij, de Nexus, aan in een 3 tal verschillende varianten: 10kWh, 15kWh en een 20kWh. De batterij wordt aangestuurd middels hun eigen software genaamd “Powerplay”. Deze handelt alleen op de onbalansmarkt en behaalt daarmee haar rendement, waardoor de terugverdientijd wordt verkort. Het systeem is van meet af aan, niet bedoelt voor maximaliseren van je zelf consumtie. Er zijn enkele nadelen die wij willen toelichten:
Niet flexibel
Met je batterij handelen op de onbalansmarkt kan inderdaad erg lucratief zijn. Helaas werkt dit enkel in combinatie met hun eigen dynamische energiecontract.
Zolang je wil blijven handelen op de energiemarkt zit je dus vast aan Zonneplan.
Uitgaande van de gemiddelde levensduur van een batterij komt dat dus neer op minimaal 10 jaar.
Bij Elektromakers vinden we flexibiliteit belangrijk. Wij werken met verschillende merken waarbij je nooit gebonden zit aan één leverancier. Wij zijn ook geen energieleverancier, en dus volledig onafhankelijk.
Onduidelijkheid over de marges
De prijs van de batterij die Zonneplan vraagt is competatief. Dat betekent dat zij hun marges ergens anders op behalen. Dynamische energieleveranciers houden automatisch wat marge in op de winst die klanten behalen op de onbalansmarkt.
FRANK Energie bijvoorbeeld houdt hierbij een marge aan van 15%. Op de website van Zonneplan is geen enkele informatie te vinden over hoeveel procent zij inhouden, maar blijkbaar is dit hoog genoeg om de batterij zonder veel winst te kunnen aanbieden.
Wij vinden het een nadeel dat Zonneplan niet transparant is over het percentage dat ze zelf inhouden. Je krijgt wel een bedrag op je rekening gestort, maar je kan nergens terugvinden of de hoogte daarvan wel klopt.
Installatie kwaliteit
Zonneplan werkt samen met veel verschillende ZZP monteurs door het hele land. Hier zitten goede installateurs tussen, maar ook hele slechte. Het nadeel van werken met ZZP’ers is dat de kwaliteit heel erg wisselend is.
Dit bleek ook uit een verhaal van enkele van onze klanten, die aangaf dat Zonneplan monteurs bij hem had langs gestuurd. Toen zij aankwamen stond er op het busje dat het stratenmakers waren.
Niks mis mee met stratenmakers natuurlijk, maar het straalt weinig vertrouwen uit. Als consument wil je 100% zekerheid dat de installatie door een echte specialist wordt gedaan.
Bij Elektromakers werken we alleen met gecertificeerde eigen collega’s.
Weinig laadcycli
Wanneer een thuisbatterij actief aan het ‘handelen’ is, zal deze vaak laden en ontladen. Dit heeft direct invloed op de totale levensduur van het systeem.
Voor een batterij die actief aan het handelen is vinden wij de laadcycli van de Zonneplan thuisbatterij erg laag.
Er zijn momenteel zeer goede batterijen op de markt die speciaal gemaakt zijn om zoveel mogelijk rendement te maken, maar ook een hogere laadcycli garantie hebben en daardoor tot wel 40-50% langer meegaan.
Powerplay
Zonneplan noemt haar thuisbatterij Nexus, die met een algoritme passief handelt op de onbalansmarkt. Dit is op dit moment een factor 2-3 keer meer lucratief dan handelen in energie op basis van day-ahead markt. Het is niet exact duidelijk maar een deel van deze verdiensten komen ten gunste van de eigenaar van de batterij.
Wat houdt Zonneplan er aan over? Ze zijn hier ook niet heel transparant over maar gezegd kan worden dat ze ook kosten besparen die ze anders zouden moeten betalen aan TenneT voor het herstellen van balans, dat is natuurlijk ook een vorm van winst.
Hier zit overigens ook gelijk een valkuil en nog een onwaarheid dan wel onwaarschijnlijkheid in marketing uitingen van Zonneplan. Ze roepen dat de terugverdientijd op 4-5 jaar ligt voor de grootste variant. Ja in een vacuum waar alles hetzelfde blijft is dat misschien zo. Maar de energiemarkt is enorm onderhevig aan verandering dus ik zeg dat het moeilijk is meer dan een jaar vooruit te kijken. Ook het afschaffen van salderen zal een aanzienlijk effect hebben op dit rendement
Onbalans
Over onbalans op het elektriciteitsnet valt veel te vertellen, het is een complex onderwerp. We proberen je een beknopte uitleg te geven hoe het werkt.
Het Nederlandse net opereert op een frequentie van 50Hz in wisselspanning. Deze frequentie is cruciaal omdat zelfs kleine afwijkingen, groter dan 0,2Hz, grote gevolgen kunnen hebben, zoals het uitvallen van het netwerk.
Deze frequentie wordt beïnvloed door een verschil in het aanbod en de vraag naar elektriciteit. Elektrische energie is beschikbaar op het moment dat het wordt opgewekt; het net zelf heeft geen buffercapaciteit en fungeert niet als een batterij. Onbalans ontstaat wanneer de werkelijke vraag en aanbod afwijken van de voorspellingen. Deze voorspellingen worden een dag van tevoren gemaakt door partijen zoals TenneT, energieleveranciers en energieproducenten. Factoren zoals het weer, de hoeveelheid zon en wind, of het een werkdag of weekend is, en de beschikbaarheid van energiecentrales spelen een rol in deze voorspellingen. Met de toenemende afhankelijkheid van duurzame energie, die moeilijker te voorspellen is, en de elektrificatie (zoals warmtepompen en elektrische voertuigen), worden deze voorspellingen steeds belangrijker.
Wanneer er meer energie wordt afgenomen dan verwacht, ontstaat er opwaartse onbalans; bij een lagere afname ontstaat neerwaartse onbalans. TenneT rekent energieleveranciers kosten aan voor het oplossen van hun onbalans. Deze inkomsten worden gebruikt om partijen te betalen die vermogen kunnen leveren om onbalans te corrigeren, de zogenaamde Balance Service Providers (BSP’s). BSP’s kunnen variëren van grootschalige energieproducenten tot bijvoorbeeld een batterijopslag bij een tuinbouwbedrijf. Een BSP verschilt van een Balance Responsible Party (BRP) in die zin dat een BRP financieel verantwoordelijk is voor de balans binnen zijn eigen portfolio, terwijl een BSP de middelen levert om deze balans te behouden.
Er zijn verschillende vormen van balancerend vermogen met bijbehorende financiële prikkels. Een vorm die interessant is voor passieve partijen zoals Zonneplan is de aFRR (automated Frequency Restoration Reserve). TenneT stelt dagelijks een bidladder op waarin de vergoedingen per MWh voor verschillende gradaties van onbalans worden vastgesteld.
Met het Nexus en Powerplay-platform speelt Zonneplan in op deze passieve markt door vele batterijen en aansluitingen te aggregeren tot een grote virtuele batterij die centraal wordt aangestuurd via een algoritme. Er zijn inmiddels meerdere partijen die soortgelijke diensten aanbieden aan consumenten.
Belangrijk om te weten is dat de vergoedingen bij dynamische tarieven een dag van tevoren per uur worden vastgesteld, terwijl onbalans elk moment kan optreden en uiteindelijk per kwartier wordt beoordeeld. In dit verband komt regeltoestand 2 vaak ter sprake, waarbij een overshoot optreedt na een herstellende poging binnen een kwartier. Bijvoorbeeld, wanneer er een overschot aan energie is, krijgen batterijen het signaal om op volle kracht te laden, wat dan weer leidt tot een tekort en de batterijen beginnen direct met ontladen. Dit leidt tot een vicieuze cirkel van onbalans, wat ongunstig is en resulteert in kosten voor de betrokken partijen. TenneT adviseert daarom geleidelijk vermogen vrij te geven met een snelheid van 20% per minuut om deze regeltoestand 2 te beperken, iets waar Zonneplan nog geen implementatie voor heeft.
Onbalansherstel kan zeer lucratief zijn. Vorig jaar waren er enkele momenten waarop de vergoeding meer dan €70.000 per MWh bedroeg, al was dit uitzonderlijk. Momenteel variëren de vergoedingen tussen €600 en €2500 per MWh. Als je tijdens zo’n piek 1 kWh kunt leveren, verdien je €2,50.
Netcongestie
Gerelateerd maar niet hetzelfde, onbalans en met name pogingen tot herstel kunnen juist netcongestie verergeren. Simpel gezegd heb je te maken met congestie wanneer elektrische energie ophoopt (kabels die tegen een capaciteit limiet aan lopen) en niet weg kan of doel kan bereiken. Dit is per definitie lokaal, denk hierbij aan een woonwijk of industrieterrein. Waar onbalans landelijk of in ieder geval op grotere gebieden optreedt. Wat merk je zelf van netcongestie? Het oplopen van netspanning boven 230V is een direct gevolg van congestie. Stroom loopt van het punt met de hoogste spanning naar die met de laagste spanning (simpel gezegd). Een zonne-energie omvormer zal bijvoorbeeld een paar Volt boven de gemeten netspanning stroom terug kunnen leveren. In de Nederlandse netcode staat beschreven dat de spanning niet verder mag afwijken dan 10% naar boven en beneden. Inderdaad, dat is de gevreesde 253V.
Meet een omvormer dit dan moet deze zichzelf uitschakelen tot het voldoende gezakt is. Wanneer die 253V is bereikt hebben we dus fysiek in dat gebied de grens bereikt voor het terug leveren van energie. Andersom komt ook voor in winters met veel vraag naar elektrische energie in een regio; het kan zakken onder 207V en dan krijg je uitvallende warmtepompen bijvoorbeeld.
Hierover nu ook direct een aantekening op wat Zonneplan claimt met de Nexus; ze hebben geuit netcongestie te verhelpen maar dit kunnen ze op dit moment simpelweg niet. Er zijn genoeg scenario’s waarin de zon volle bak schijnt, netspanning 250V passeert en de Nexus doodleuk 10kW extra terug gaat leveren; dit verergert juist netcongestie. De spanning wordt immers op dat moment weer opgedreven, met alle gevolgen van dien.
